Yöneticilere ruh sağlığı eğitimi verilmesi çalışanların rapor sürelerini etkiler mi?
Yöneticilere ruh sağlığı eğitimi verilmesi çalışanların rapor sürelerini etkiler mi?
Makalenin Künyesi: Josie S Milligan-Saville, Leona Tan, Aimée Gayed, Caryl Barnes, Ira Madan, Mark Dobson, Richard A Bryant, Helen Christensen, Arnstein Mykletun, Samuel B Harvey. Workplace mental health training for managers and its effect on sick leave in employees: a cluster randomised controlled trial, Lancet Psychiatry 2017; 4: 850–58 Published Online October 11, 2017
Bağlantı:
http://www.thelancet.com/journals/lanpsy/article/PIIS2215-0366(17)30372-3/abstract
Giriş:
Gelişmiş ülkelerde ruhsal bozukluklar uzun süre hastalık nedenli işe gelmemenin hızla artan nedenlerinden biridir. Ruhsal bozukluğu olan kişilerin yaklaşık yarısı sosyal dışlanma, düşük özgüven ve maddi zorluklara yol açan orta ya da ciddi derecede mesleki bozulma yaşamaktadır. Sosyal izolasyon yaşantısı olan bireyler için uygulanan standart semptom temelli yaklaşımlar mesleki işlevsellikle ilgili sonuçları geliştirmekte yetersiz kalmaktadır; bunların iş yerinin destek ve rehabilitasyon süreçlerine katılması ile geliştirilebileceği düşünülmektedir. Yöneticiler bilgi ve becerilerini uzun dönem iş göremezlik halini engellemek için kullanabilirler, fakat aynı zamanda uygun olmayan cevap ve davranışlarla zarar verebilecek pozisyondadırlar. Yapılan çalışmalar yöneticinin raporlu bir çalışanla erken dönemden itibaren ve düzenli iletişim kurmasının, işe daha hızlı dönmeye katkıda bulunduğunu göstermiştir. Fakat pek çok yönetici kendini, raporlu olan ya da hastalık belirtileri gösteren bir çalışanla iletişim kurmaya isteksiz veya yetersiz hissetmektedir, özellikle söz konusu olan ruhsal bozukluklarsa iletişim kurmanın zarar vereceğinden korkabilmektedir. Yöneticilere ruh sağlığı eğitimi verilmesi, ruhsal bozukluğu olan insanların iş yaşamlarını olumlu yönde etkileyebilir. Bu çalışmada yöneticilere ruh sağlığı eğitimi vermenin yöneticilerin bilgi, tutum, davranış ve güvenlerini ve çalışanın işe devamsızlığını nasıl etkilendiğinin belirlenmesi amaçlanmıştır.
Yöntem:
Bu çalışma büyük bir Avusturalya itfaiyesindeki yöneticiler ile yapılan 6 ay takipli bir randomize kontrollü çalışmadır. Görev komutanı veya eşdeğeri seviyedeki yöneticiler, bilgisayarda rastgele bir dizi üreteci kullanarak 4 saatlik yüz yüze ruh sağlığı eğitim programına (“RESPECT") ya da ertelenmiş bir eğitim kontrol grubuna rastgele atanmıştır. Randomizasyonun sonuçları araştırmacılar, yöneticiler ve çalışanlardan saklanmamıştır. Çalışmaya katılan her yöneticinin sorumlu olduğu İtfaiye ekibi ve ofis çalışanlarının hastalık nedeni ile işe gelmeme kayıtları çalışmaya dahil edilmiştir. Araştırmanın birincil sonlanım ölçütü her bir yöneticinin sorumluluğundakilerin hastalık nedeni ile işe gelmeme miktarındaki değişimdir. İş kazası nedenli rapor ve hastalık nedenli rapor ayrı ayrı analiz edilmiştir. Bu izinlerin oranları raporlu olunan saatlerin, işe gelinebilen ve raporlu olunan saatlerin toplamına bölünmesiyle hesaplanmıştır. Araştırmanın ikincil sonlanım ölçütleri yöneticilerin bilgi, tutum, güven ve iletişim davranışlarındaki değişim olarak belirlenmiştir.
Bulgular:
18 Şubat 2014 ile 17 Mayıs 2014 tarihleri arasında 128 yönetici görevlendirilmiştir. Müdahale grubunda yer alan 65 yöneticinin 46’sı (% 71) eğitimlere alınabilmiş, kontrol grubundaki 63 yöneticinin 42’si (% 67) ise ertelenmiş eğitim grubuna katılabilmiştir. Yöneticiler ve çalışanları randomizasyondan 6 ay sonra yeniden değerlendirilmiştir. Müdahale grubundaki 25 yönetici (ve 1233 çalışan) ve kontrol grubundaki 19 yöneticide (ve 733 çalışan) elde edilen verilerle birincil analizler yapılmıştır. 6 aylık takip süresince müdahale grubunda eğitim öncesi % 1,56 olan ortalama iş kazası nedenli rapor oranı 0,28 puan azalmıştır, kontrol grubunda % 0,95 olan ortalama iş kazası nedenli rapor oranı 0,28 puan artmıştır (p = 0,049). Aradaki istatistiksel olarak anlamlı fark, her 6 ayda, çalışan başına hastalık izninde 6.45 saat azalmaya karşılık gelmektedir.
Hastalık nedenli raporun ortalama oranı, müdahale grubunda başlangıçtaki % 4,9'dan 0,48 puan artmıştır, kontrol grubunda ise başlangıçtaki % 5,27’den 0,31 puan artmıştır. Hastalık nedenli raporun artmasının izlemin kış aylarına denk gelmesi ile ilişkili olabileceği düşünülmüştür, gruplar arasındaki fark anlamlı saptanmamıştır.
Eğitim aldıktan sonra yapılan değerlendirmelerde müdahale grubundaki yöneticilerin ruh sağlığı bilgi düzeyi öncesine göre anlamlı derecede yüksek bulunmuştur. 6 aylık takip sonrası müdahale ve kontrol grupları arasında ruh sağlığı bilgisi, stigmatize edici olmayan tutum ve hastalık izni üzerine yöneticinin etkisi arasında anlamlı fark saptanmamıştır. Fakat esas gelişme çalışanlarla ruhsal hastalıklar ve rapor hakkında iletişimde olmuştur ve müdahale grubunda anlamlı olarak yüksek düzeyde bulunmuştur.
Sonuç:
Yöneticilere verilen 4 saat süren ruh sağlığı eğitimi, işle ilgili hastalık iznini önemli ölçüde azaltabilmektedir. Bu eğitimlere yapılan harcama, hastalık iznindeki azalmanın neden olduğu maddi kayıpla karşılaştırıldığında kazanımla sonuçlanmaktadır.
Hazırlayan: Dr. Çiğdem Çelik Yaşar