İkinci Dünya Savaşı Boyunca Fin Çocuklarda Evlat Edindirmeyle Bir Sonraki Kuşakta Psikiyatrik Hospitalizasyonun İlişkisi

Künyesi:
Association of the World War II Finnish evacuation of children with psychiatric hospitalization in the next generation.
Santavirta T, Santavirta N, Gilman S
JAMA Psychiatry, 2017 Nov 29.


Bağlantı:
https://jamanetwork.com/journals/jamapsychiatry/fullarticle/2664260

Özet:

Amaç

• Erken çocukluk zorluklarının, hem çocuklukta hem de orta ve geç erişkinlik döneminde ruh sağlığı sorunlarına neden olduğu bilinmektedir.
• Çocukluk çağındaki zorluklardan bir tanesi silahlı çatışmadır ve silahlı çatışmaya maruz kalan çocuklar, gelecek yaşamlarında depresyon, travma sonrası stres bozukluğu, alkol kullanım bozukluğu geliştirme ve kısa yaşam beklentisi riskiyle karşı karşıyadır.
• Çocukluk çağında silahlı çatışmaya maruz kalmanın etkilerinin erişkinlikte olumsuz ebeveynlik stilleri, erişkin yaşamda olumsuz çevrelerle ilişki kurma, epigenetik değişiklikler gibi mekanizmalarla gelecek kuşaklara aktarıldığı düşünülmekteyse de bu ilişkiyi gösteren çalışmalar yetersizdir.
• İkinci Dünya Savaşı boyunca İsveçli ailelere evlatlık verilen Fin çocukların duygudurum bozuklukları için hastaneye yatırılma riskinin evlatlık verilmeyenlere göre iki kat daha fazla olduğu bir araştırmada gösterilmişken, bu etkinin kuşaklararası aktarılıp aktarılmadığı belirsizdir.

Yöntem

• Bu çalışma 1 Ocak 1933 – 31 Aralık 1944 tarihleri arasında doğmuş kişileri ve bu kişilerin 1 Ocak 1950 – 31 Aralık 2010 tarihleri arasında doğmuş çocuklarını kapsayan çok kuşaklı, nüfusa dayalı 1950 nüfus sayımında oluşturulmuş %10’luk bir izlem kohortudur.
• 1 Ocak 1933 ile 31 Aralık 1944 tarihleri arasında doğan, tek çocuk olmayan ve tam kayıtlarına ulaşılan 46877 kişinin 1 Ocak 1950 – 31 Aralık 2010 tarihleri arasında doğmuş 93391 tane çocuğu araştırmaya dahil edildi. Bu çocukların 2992’si Finlandiya’dan İsveç’e evlatlık verilmiş ailelerin çocuklarıydı.
• Katılımcılar arasından Finlandiya hastane taburculuk kayıtlarına göre 1971-2012 tarihleri arasında bir psikiyatrik hastalık nedeniyle hastaneye yatırılanlar tespit edildi.
• Ailelerin sosyodemografik bilgileri ve sosyoekonomik statülerine ilişkin verileri ise 1950 nüfus sayımı verilerinden, bu sayımda edinilmiş olan savaş öncesi bilgiler incelenerek elde edildi.
• Sosyoekonomik düzeyin kuşaklararası geçişi ve ailesel etkilerinin kontrolü için evlat edinilmeyen kardeşlerin çocukları yani kuzenlerin hastane yatışları da incelenerek regresyon analizinde modellendi.

Bulgular

• Katılımcıların 45955’i (%49.2) kadın ve 47436’sı (%50.8) erkekti. Tüm katılımcıların 2992’sinin (%3.3) ebeveynleri ikinci dünya savaşı boyunca İsveç’e evlatlık verilmişti.
• Ebeveynlerinden birisi evlatlık verilmiş kadınların, herhangi bir psikiyatrik bozukluk nedeniyle hastaneye yatırılması için risk oranları evlat edinilmiş anne için 1.35 [%95 GA*: 1.00-1.81] ve evlat edinilmiş baba için 0.86 [%95 GA: 0.63-1.19] olarak hesaplanırken, aynı oranlar kuzenler için kontrol edilmiş modelde evlat edinilmiş anne için 2.04 [%95 GA*: 1.04-4.01] ve evlat edinilmiş baba için 1.04 [%95 GA: 0.62-1.75] olarak hesaplandı.
• Evlat edinilmiş anneye sahip olanlarda hastaneye herhangi bir psikiyatrik bozukluk nedeniyle yatmış olmak için artmış risk taşıyan kadın katılımcılarla yapılan analizlerde, annesi psikiyatrik bozukluk nedeniyle hiç hastaneye yatmayanlarda duygudurum bozukluğu nedeniyle hastaneye yatırılma risk oranı 4.68 [%95 GA: 1.92-11.42], annesi hastaneye yatanlarda ise duygudurum bozukluğu nedeniyle hastaneye yatırılma için risk oranı 4.29 [%95 GA: 1.72-10.71] saptandı.
• Erkek katılımcılarda ise ebeveynlerin evlat edinilme durumundan bir psikiyatrik bozukluk nedeniyle hastaneye yatırılması risk oranlarının maruz kalmayan gruplara göre artmadığı saptandı.

*GA: Güven Aralığı

Tartışma

• Bu çalışmada, tüm psikiyatrik hastane yatışlarının %45’inden sorumlu tutulan duygudurum bozuklukları için annesi evlat edinilmiş kadınların, fakat erkeklerin değil, hastaneye yatış açısından artmış risk altında oldukları ortaya konmuştur.
• Bu bulgu, çocukluk çağı travmalarının psikiyatrik hastalık riski açısından kuşaklararası aktarımını ve bu aktarımın cinsiyete özgü aktarım paternini göstermesi açısından önemlidir.
• Bulguların, ebeveynlerin psikopatolojisinin etkisiyle açıklanamaması, bugünkü koşullarda mülteci sorunu, çocukların yerinden edilmesi gibi güncel sorunların sağlık açısından sonuçlarıyla ilgili geliştirilmesi gereken politikaları etkilemesi beklenmelidir.

Hazırlayan:Dr. Necip Çapraz